Гурван өдөр үргэлжилсэн хуулийн эргэн тойронд: УИХ-ын гишүүдийн санал хураалтын нийгэмд үзүүлэх үр дагавар

Өнгөрсөн Баасан гаригт болсон УИХ-ын нэгдсэн чуулганы хуралдаан улс төрийн хүрээнийхний анхаарлыг татав. Ерөнхий сайд Г.Занданшатар болон УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан нарыг албан ёсоор огцруулах санал хураалт явуулахдаа ил тод, шударга бус, эрх зөрчсөн үйлдлүүдийн улмаас улс төрийн элдэв таамаг, маргаан зогсоход хүндрэл учруулсан нь олон нийт, шинжээчдийн анхаарлыг татав. Тухайн хуралдааныг эргэн харвал, эрх мэдлийн тоглолт, хууль зөрчсөн үйлдлүүдийг илчилж, ард түмний итгэлийг алдах эрсдлийг харуулж байна.

Эрх зөрчсөн санал хураалт, эрх мэдлийн тоглолт

Энэ удаагийн сонсголчуудаас илэрхий болсон гол сэдэв бол санал хураалт, тогтолцооны эрх зөрчсөн асуудал байлаа. Хэдийгээр 111 гишүүн ирц бүртгүүлсэн ч, санал хураалт явагдах явцад гишүүдийн оролцоо, зөвшилцөлгүйгээр санал хураалтын үр дүнг бүрдүүлэх зорилгоор хуулийг зөрчин, олон нийтийн итгэлийг зүй бусаар ашиглах оролдлого гаргасан нь нийгэмд гүнзгий эргэлзээ төрүүлэв.

Тухайлбал, огцруулах саналын хураалтад оролцсон гишүүдийн тоо болон гаргасан саналын онцлог нь хууль зөрчсөн, будлиан үүсгэж, олон нийтэд шударга бус байдлыг илэрхийлж байна. Иймд, санал хураалт, ирцийн тоо, саналын тооллогын аргачлалд эрх зөрчсөн үйлдлүүдийг онцгой анхаарах шаардлагатай боллоо. Үүний дүнд, олон нийтэд үнэн зөв, шударга мэдээлэл хүргэхэд хүндрэл үүсэж, эрх мэдлийн тоглолт, эрх зөрчсөн үйлдлүүдийн улмаас төрийн байгууллагын нэр хүнд эрс унаж болзошгүй эрсдэл үүсч байна.

Зорилго, стратеги, эрх зүйн орчин дахь өөрчлөлт

Энэ үйл явдлын цаана эрх зүйн орчин, төрийн тогтолцооны шинэчлэл шаардлагатай байгааг харуулж байна. Тухайлбал, санал хураалтын үр дүнг баталгаажуулах, эрх зөрчсөн үйлдлийг илрүүлэх, хууль зөрчсөн үйлдлийг таслан зогсоох зорилгоор өөрчлөлт хийх шаардлагатай болжээ. Мөн, ард түмний итгэлийг сэргээх, шударга ёсыг бэхжүүлэхийн тулд парламентын хариуцлага, ил тод байдлыг нэмэгдүүлэх бодлого, хууль эрх зүйн шинэчлэл хэрэгжүүлэх нь чухал юм.

Тухайлбал, санал хураалтын ил тод байдал, гишүүдийн оролцоо, үйл ажиллагааны ил тод байдлыг хангах зорилгоор цахим системийг нэвтрүүлэх, санал хураалтын бичиг баримтыг олон нийтэд ил тод болгох, шударга ажиллагааны ухаалаг журам боловсронгуй болгох хэрэгцээ урган гарч байна.

Ирээдүйн чиг хандлага, нийгэм, эдийн засагт үзүүлэх нөлөөлөл

Энэ үйл явдал нь Монголын улс төрийн системд зөв шударга, ил тод байдлыг бэхжүүлэхэд томоохон сорилт болоод зогсохгүй, ард түмний итгэл, төрийн бусад байгууллагын үйл ажиллагаанд нөлөөлөх эрсдэлтэй. Хууль зөрчсөн үйлдлүүд, эрх мэдлийн тоглолт нь улмаар төрийн тогтолцооны нэр хүнд уналтад хүргэж болзошгүй бөгөөд цаашид парламентын хариуцлага, хуулийн баталгааг сайжруулах шаардлагыг улам нэмэгдүүлж байна.

Мөн, олон улсын жишиг үндсэнд, төрийн эрх мэдлийг хуулийн зөвшөөрөлтэй, ил тод, хариуцлагатай болгох шаардлага тулгарч байна. Энэ нь зөвхөн хууль зөрчсөн үйлдлийг илрүүлэх төдийгүй, улс төрийн тогтолцоонд итгэлцлийг сэргээх, ард түмний оролцоог нэмэгдүүлэхэд чухал алхам болно.

Дүгнэлт

Энэ явдал нь Монголын улс төрийн системд эрх мэдлийн зөрчил, шударга бус үйлдлийн улмаас үүсч буй сөрөг үр дагаврыг илтгэж байна. Хууль зөрчсөн санал хураалт, эрх зүйн орчны тодорхойгүй байдал нь төрийн байгууллагын нэр хүндийг унагаж, ард түмний итгэлийг алдах эрсдлийг нэмэгдүүлж байна. Цаашид ил тод, шударга, хариуцлагатай парламентын тогтолцоог бүрдүүлэх зорилгоор хууль тогтоогчид, эрх мэдэлтэй байгууллагуудын хууль, эрх зүйн шинэчлэл, ил тод байдлыг хангах арга хэмжээг заавал авч хэрэгжүүлэх шаардлагатай байна. Ингэснээр, улс төрийн тогтолцооны итгэлцэл, иргэдийн хяналт, оролцоо нэмэгдэж, төгсгөлд нь Монгол Улсын ирээдүйн хөгжил, тогтвортой хөгжилд чухал дэмжлэг болно.