Гурван тэрбум төгрөгийн хөрөнгөөр хүүхдийн эрүүл мэндэд шинэ шинэ дэвшилтэт технологи нэвтрэх боломж бүрдэв

Монгол Улсад анх удаа “Tandem Mass Spectrometry” оношилгооны дэвшилтэт төхөөрөмжийг нэвтрүүлэхэд нийт 2.5 тэрбум төгрөгийн хандив цугларчээ. Энэхүү хөрөнгө оруулалт нь UNICEF-ийн санаачилсан хүүхдийн эрүүл мэндийг хамгаалах хандивын аяны хүрээнд олж нэмэгдсэн бөгөөд Монголын хүүхэд бүрийн ирээдүйд эерэг өөрчлөлт авчрах зөв алхам боллоо.

Энэхүү технологийг Монголд нэвтрүүлснээр, ялангуяа нярайн үед тохиолдож болзошгүй ховор, амь насанд аюултай эмгэгүүдийг эрт илрүүлэх боломж нээгдэж байна. “Tandem Mass Spectrometry” нь олон төрлийн генетийн эмгэгийг нэгэн зэрэг илрүүлэх хүчин чадалтай бөгөөд үр дүн нь эмчилгээ, урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээг эрт эхлүүлэхэд чухал ач холбогдолтой юм. Тус технологи нь дэлхийн олон оронд хүүхдийн эрүүл мэндийн тэнцвэрийг хадгалах, эмгэг илрүүлэлтэд хувьсал хийж буй шинэ үеийн шийдэл гэдгээрээ онцлог.

Энэхүү ололт нь зөвхөн техник технологийн хөгжлөөс гадна улс орны эрүүл мэндийн салбарт гарсан томоохон дэвшил бөгөөд олон улсын жишигт нийцсэн шинэ стандартыг Монголд нэвтрүүлэх алхам боллоо. Хүүхдийн эрүүл мэндийн салбарт хэрэгжиж буй энэ шинэчлэл нь зөвхөн ирээдүйн эмчилгээний чанарыг сайжруулах төдийгүй, улсын нийгэм эдийн засаг, хүний нөөцийн хөгжилд эерэг нөлөө үзүүлнэ.

Энэ үйл хэрэгт хамтран оролцсон “Имарт” сүлжээ, хамт олон, мөн олон нийтийн дэмжлэг нь Монгол Улсад анх удаа хэрэгжиж буй энэ шинэ технологийг нэвтрүүлэхэд түүхэн үүрэг гүйцэтгэж байна. Тэдний гаргасан сайн үйлсийн хөрөнгө оруулалт нь хүүхэд бүрийн эрхийг хамгаалах, эрүүл, аз жаргалтай өсөж хөгжих орчин бүрдүүлэхэд чухал түлхэц болох зорилготой юм.

Цаашид энэ шинэ технологийг ашиглан, хүүхдийн генетик эмгэгийг эрт илрүүлэх үйлчилгээг өргөжүүлж, салбарын мэргэшсэн мэргэжилтнүүдийг бэлтгэх, орон нутгийн эмнэлгүүдийн чадавхийг нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн стратеги боловсруулж буй. Мөн улсын бодлого, хууль эрх зүйн орчныг шинэ технологиор уялдуулан, илүү ил тод, хүртээмжтэй үйлчилгээ бий болгох зорилт тавигдаж байна.

Энэ шинэчлэл нь зөвхөн технологийн хөгжил төдийгүй, хүний эрхэд суурилсан, энэрэнгүй нийгмийг цогцлоох талаар хийж буй томоохон алхам бөгөөд ирээдүйн хүүхэд бүрийн эрүүл, аюулгүй өсөж хөгжих нөхцлийг бүрдүүлэхэд үнэт хувь нэмэр орох нь дамжиггүй. Монголын хүүхэд, ирээдүй хойчид зориулсан энэхүү хөрөнгө оруулалт нь зөвхөн одоогийн хэрэгцээг хангаад зогсохгүй, олон улсын стандарт, шинэ технологитой хөл нийлүүлэн алхах суурь болно.

Тиймээс, энэ чиглэлийн цаашдын зорилт нь зөвхөн шинэ тоног төхөөрөмжийг ашиглах төдийгүй, хүүхдийн эрүүл мэндийн салбарт шинжлэх ухаан, техник, мэргэжилтэн хөгжүүлэхэд чиглэсэн системийн шинэчлэл, олон талын хамтын ажиллагааг эрчимжүүлэхэд оршино. Энэ нь Монгол Улсын ирээдүйн хөгжил, нийгмийн чадамжийг бэхжүүлж, хүний эрхийн баталгааг хангахад чухал алхам болно гэдэгт итгэлтэй байна.

Вьетнам улс энэ онд гадаад жуулчдын тоогоороо шинэ дээд амжилтад хүрч, өмнөх жилүүдийнхээ түвшнийг давж, бүс нутгийн аялал жуулчлалын зах зээлд гол тоглогч болох төлөвтэй байна. Энэ амжилтын үндэс суурь нь БНХАУ-аас ирж буй жуулчдын тоо эрс нэмэгдэж буй явдал бөгөөд энэ нь Тайландаас илүүтэйгээр тус улсын аялал жуулчлалын салбарын шинэ боломжийг харуулж байна.

Өнгөрсөн жилтэй харьцуулбал, 2025 оны эхний найман сард Вьетнамд ирсэн Хятадын жуулчдын тоо 44 хувиар өссөн бөгөөд нийт 3.5 саяд хүрч, урьд өмнө байгаагүй өндөр үзүүлэлтэд хүрчээ. Мөн энэ онд нийт 14 сая гадаадын жуулчин хүлээн авснаар тус улс аялал жуулчлалын салбартаа шинэ дээд амжилт тогтоосон байна. Харин Тайланд улс энэ онд аялал жуулчлалын салбараа сэргээхэд саад болсон олон асуудалд тулгарсан бөгөөд үүнд хамгийн том нөлөөлөл нь БНХАУ-аас ирж буй жуулчдын тоо буурсан явдал байв.

Тодруулбал, өчигдөрхөн олон улсын болон бүс нутгийн шинжээчид энэ салбарын хувьд шинэ сорилт үүсэх болсныг анхааруулж байна. БНХАУ-ын иргэдийн Тайландын аялал жуулчлалд сөрөг нөлөө үзүүлэх шалтгаан нь тус улсын аялал жуулчлалын зах зээлд үүссэн тодорхой нөхцөл байдалтай холбоотой. Өнгөрсөн нэгдүгээр сард Хятадын алдартай жүжигчин Тайландад барьцаалагдсан хэрэг, мөн Зүүн Өмнөд Азийн бүс нутгийн аялал жуулчлалын зах зээлд үүссэн сөрөг нөлөөний үр дүнд, Хятадын жуулчдын тоо 35 хувиар буурсан байна. Энэ нь олон улсын аялал жуулчлалын зах зээл дэх уян хатан байдал, эдийн засгийн боломжийг тодорхойлж буй бөгөөд мөн бүс нутгийн өрсөлдөөн нэмэгдсээр байна.

Мөн “China Trading Desk” байгууллагын тооцооллоор, Тайландын алдагдсан боломжийн өртөг нь ойролцоогоор 3.5 тэрбум ам.долларт хүрч, эдийн засгийн хувьд чухал хохирол учруулж байна. Харин Вьетнамын хувьд энэ төлөв өөрчлөгдөж эхэлж байна. Тус улс нь хөршүүдийнхээ дунд аялал жуулчлалын хамгийн нэр хүндтэй чиглэл болоод буй бөгөөд олон улсын зах зээлд өөрийн байр сууриа бэхжүүлж байна.

Энэ цахилгаан өсөлт нь зөвхөн эдийн засгийн ашигтай төдийгүй, бүс нутгийн улс орнуудын харилцаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг ч нэмэгдүүлж байна. Түүнчлэн, Хятадын аялал жуулчлалын зах зээлд оролцогчид, тус улсын бодлого боловсруулагчид энэ чиглэлд шинэ стратеги боловсруулж, аялал жуулчлалын салбар дахь эрсдэлийг бууруулах зайлшгүй шаардлагатай байгааг харуулж байна.

Ийнхүү, Вьетнамын аялал жуулчлалын салбар нь эдийн засгийн өсөлт, улс төрийн нөхцөл байдал, олон улсын зах зээлийн чиг хандлагатай уялдаж, цаашид ч гадаад жуулчдын урсгалыг тэнцвэржүүлэх, өрсөлдөх чадвараа нэмэгдүүлэх шаардлагатай байна. Энэ нь зөвхөн нэг улс орны эдийн засгийн өсөлтөд төдийгүй, бүс нутгийн эдийн засаг, улс төрийн тогтвор байдалд ч нөлөөлөх хүчин зүйл болж буй юм.