Герман улс, цаг уурын өөрчлөлттэй уялдаж, сэргээгдэх эрчим хүчний салбарт шинэ шийдлүүдийг нэвтрүүлж, байгальд ээлтэй, үр ашигтай технологийг хөгжүүлсээр байна. Тус улсын судалгааны байгууллагууд болон хувийн хөрөнгө оруулагчид хамтран, тэнгэрийн хана шиг цонхигор цахилгаан хашаа (vertical solar fence) төслийг амжилттай хэрэгжүүлж эхэлжээ. Энэ шинэ төрөл технологи нь байгаль орчныг бохирдуулахгүй, эрчим хүчний тогтвортой эх үүсвэрийг нэмэгдүүлэх зорилготой бөгөөд цаашид олон улсад өргөн хэрэглэгдэж болох боломжийг нээж байна.

Тогтвортой хөгжлийн шинэ хандлага: Vertical Solar Fence технологи Герман улсад нэвтэрч байна

Энэхүү технологи нь харьцангуй хөнгөн, нарны эрчим хүчийг ашиглан цахилгаан үүсгэх зориулалттай хашаа юм. Гэхдээ энэ нь зөвхөн байгаль орчинд ээлтэй төдийгүй, тээвэрлэлтийн зардлыг бууруулж, газар эзэмшигчийн хөрөнгө оруулалтыг багасгах онцлогтой. Төслийн зохион байгуулагчид хэлэхдээ, энэ хашаа нь нарны цацрагийг илүү үр дүнтэй хувиргаж,  төдийлөн ашиглагддаггүй байсан хэсгийг ашиглан төвлөрсөн цахилгаан хангамжийг бий болгох боломжийг олгож байна.

Vertical solar fence нь нарны эрчим хүчийг өндөр үр бүтээлтэйгээр ашиглах шинэ арга юм. Энэ технологи нь өндөрт байрлаагүй учраас нарны эрчим хүчийг цахилгаан үүсгүүрт нэгтгэж, агаарын давтамж, салхины нөлөөллийг бууруулдаг. Мөн тус технологи нь өөрөө хүлэмжийн хийг бууруулахад хувь нэмэр оруулж, тусгайлан газар эзлэхгүй, байгаль орчинд сөрөг нөлөөгүй гэдгээрээ давуу талтай. Герман улсын судалгааны байгууллагууд энэ технологийг байгаль орчны менежментийн шинэ арга зам болгон харж, гэр хорооллын болон аж ахуйн нэгжийн хэрэглээнд нэвтрүүлж эхэлжээ.

Герман улс дэлхийн сэргээгдэх эрчим хүчний зах зээлд тэргүүлэгчдийн нэг бөгөөд, энэ салбарт орчин үеийн инновацийг түлхүү нэвтрүүлж байна. Тухайлбал, нарны эрчим хүчийг хадгалах, түүнийг цахилгаан хангамжид ашиглах чиглэлээр хэд хэдэн төслийг хэрэгжүүлж буй бөгөөд тэдний нэг нь “vertical solar fence” юм. Төслийн зохион байгуулагчид хэлэхдээ, энэ технологи нь Европын холбооны эрчим хүчний хангамжийг баталгаажуулах, нүүрсний хэрэглээг бууруулах зорилгодоо хувь нэмэр оруулна гэдгийг онцолж байна. Герман улсын энэ шинэ технологи нь, байгаль орчны бодлого, эдийн засгийн үр ашиг, технологийн шинэчлэлийг хослуулсан шийдэл бөгөөд олон улсын зах зээлд өргөн тархах боломжтой. Гэсэн хэдий ч, хөрөнгө оруулалт, технологийн боловсронгуй байдал, засгийн газрын дэмжлэг зэрэг олон хүчин зүйл энэ технологийн өрсөлдөх чадварыг тодорхойлно. Түүнчлэн, энэ төрлийн хашаануудыг олон улсын зах зээлд нэвтрүүлэхийн тулд, хамтын ажиллагаа, стандартын хүлээн зөвшөөрөл шаардлагатай болно.

Герман улсын шинэ санаачилга болох vertical solar fence нь сэргээгдэх эрчим хүчний салбарт шинэ хандлага, инновацийн дэвшилтэт шийдэл болж байна. Энэ технологи нь байгаль орчинд ээлтэй, эдийн засгийн үр ашигтай, цаг уурын өөрчлөлтийн нөлөөнд тэсвэртэй эрчим хүчний системийг хөгжүүлэхэд хувь нэмэр оруулж чадах бөгөөд цаашид дэлхийн олон улс оронд нэвтрэх боломжтой. Түүнчлэн, энэ шийдэл нь улс орнуудын эрчим хүчний хангамжийг баталгаажуулахад чухал хувь нэмэр оруулах болно гэж шинжээчид үзэж байна.

Эх сурвалж: Герман дахь сэргээгдэх эрчим хүчний хөгжил болон шинэ технологийн талаарх мэдээллийг үндэслэн боловсруулсан болно.

Генийн шинэ давалгаа: Nvidia болон OpenAI хамтран хиймэл оюун ухааныг шинэ шатанд гаргаж байна

Өнөөгийн технологийн зах зээлд шинэ эриний хурдацтай дэвшилтэт өөрчлөлтүүд гарч буй бөгөөд Nvidia компани “OpenAI”-д 100 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийж, хиймэл оюун ухааны салбарт шинэ түншлэл эхлүүллээ. Энэ хөрөнгө оруулалт нь зөвхөн санхүүгийн хэмжүүрээс гадна, дэд бүтэц, технологийн шинэчлэл, өрсөлдөөнд нөлөөлөх чухал алхам болж байна.

Нийтдээ Nvidia компанийн хөрөнгө оруулалт нь хиймэл оюун ухааны хамгийн цоо шинэ үеийг бий болгох зорилготой бөгөөд тус компани хамгийн сүүлийн үеийн чипүүдийг дата төвүүдэд зориулан боловсруулж, “OpenAI”-ийн дараагийн үеийн AI системийг дэмжихэд чиглэж байна. Үүнийг дэмжих зорилгоор Nvidia “Microsoft”, “Oracle”, “SoftBank” зэрэг олон улсын технологийн giants-тай хамтран, дэлхийн хамгийн дэвшилтэд хиймэл ухааны дэд бүтцийг байгуулахад анхаарна гэдгээ мэдэгдлээ.

Гэвч, энэ хөгжлийн хурдац, хөрөнгө оруулалтын хэмжээ нь өрсөлдөөн, улс төрийн шүүмжлэлтэй зэрэгцэн явагдаж байна. Хятад улс “DeepSeek-R1” зэрэг хүчирхэг хиймэл оюун ухааны салбарыг хөгжүүлсээр байгаа бөгөөд АНУ-ын технологийн салбарт өрсөлдөөн улам ширүүсч байна. Хятадын засгийн газар Nvidia-гийн үйл ажиллагааг монополь эсвэл хууль зөрчсөн гэж буруутгаж, дотоодын технологийн фермүүдэд чип худалдан авахыг хориглож, экспортын зөвшөөрлийг хязгаарласан нь мөнгөний урсгал болон зах зээлийн өрсөлдөөнд нөлөөлөх ажиглалт хийж байна.

Үүний үр дүнд, Nvidia-ийн хувьцаа өссөн бөгөөд өнгөрсөн долоо хоногт арилжааны төгсгөлд дөрвөн хувиар нэмэгдсэн нь хөрөнгө оруулагчдын итгэлийг харуулж байна. Мөн “OpenAI”-ийн мэдээллээс харахад, долоо хоногт 700 сая хэрэглэгч идэвхтэй ашиглаж буй тул тэдний хамтын ажиллагаа улам өргөжиж, хиймэл оюун ухааны шинэ ололт амжилтыг бий болгох зорилго тавьсан байна.

Энэхүү стратегийн түншлэл нь технологийн салбарт шинэ эрин үеийг эхлүүлж, хүн төрөлхтөнд илүү үр ашигтай, өргөн хүрээний нөлөөлөл үзүүлэх боломжийг нээж байна. Сам Алтманы хэлснээр, энэ хамтын ажиллагаа нь хиймэл оюун ухааныг шинэ түвшинд гаргаж, бизнес, нийгэм, хувь хүний амьдралд илүү олон боломжийг нээж өгөх болно. Гэсэн хэдий ч, улс төрийн дарамт, эдийн засгийн өрсөлдөөн, хууль эрх зүйн шинэчлэл зэрэг сорилтуудыг даван туулж, технологийн шинэ дэвшлийг цогцлоох нь ирээдүйн гол зорилго болох нь тодорхой байна.

Гурван хэмжээст цаг уурын урьдчилсан мэдээгээр Монголын ирээдүйг илүү аюулгүй болгох шинэ үеийн технологи нэвтэрч байна

Монгол Улсад уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицох стратегийг шинэ шатанд гаргаж, гамшигт үзэгдлийн эрсдэлийг бууруулах зорилгоор дэлхийн хамгийн орчин үеийн супер компьютерийн технологийг нэвтрүүлж эхэллээ. Өнөөдөр /2025.09.05/ болсон нээлт нь улс орны уур амьсгалын судалгаа, онцгой нөхцөлд эрт сэрэмжлүүлэг өгөх чадварыг шинэ түвшинд хүргэж, иргэдийн амь нас, эдийн засгийн хохирлыг бууруулахад чухал алхам болно гэж үзэж байна.

Энэхүү шинэ систем нь цаг уурын урьдчилсан мэдээг 10 хоногийн өмнөөс гаргах, орон зайн нарийвчлалыг 2.5 км хүртэл сайжруулах, мөн хот суурин, бэлчээрийн түвшинд гамшгийн магадлалын прогноз хийх боломжийг олгоно. Үүний зэрэгцээ, олон гишүүнтэй ансамбль системийг ашиглан магадлалын шинжлэлт хийж, хуй салхи, аадар, үер зэрэг бичил хэмжээст гамшигт үзэгдлийг илрүүлэхэд ч илүү оновчтой болох юм.

Энэ төслийн хүрээнд боловсруулсан уур амьсгалын өөрчлөлтийн урьдчилсан тооцоолол нь 5-10 км нарийвчлалтайгаар ирээдүйн 30-50-100 жилд тохиох гамшигт үзэгдлийг илрүүлэх боломжийг олгох бөгөөд, үүнээс гадна эдийн засаг, нийгмийн салбаруудад учрах эрсдэлийг нарийвчилсан байдлаар үнэлэхэд чухал ач холбогдолтой. Жишээ нь, агаарын бохирдлын 144 цагийн урьдчилсан мэдээг өндөр нарийвчлалтай гаргах, хотын дулааны арал, хэт халалтын төлөвийг урьдчилан харуулах зэрэг олон салбарт шинэ боломжийг нээж байна.

Мөн сэргээгдэх эрчим хүчний салбарт салхины хурд, орон зайн зураглал зэрэг мэдээллийг 144-240 цагийн урьдчилсан мэдээгээр бүрэн хангах боломжтой болох бөгөөд энэ нь эрчим хүчний тогтвортой байдлыг хангахад чухал түлхэц болгох юм. Усны нөөцийн менежмент, гол мөрний урсгал, үерийн эрсдлийн урьдчилсан мэдээг өндөр нарийвчлалтай гаргах шинэ систем нь цаг уурын гэнэтийн өөрчлөлтөд үүсэх эрсдэлийг эрт илрүүлж, онцгой нөхцөлд оновчтой хариу арга хэмжээг авахад тусална.

Хөдөө аж ахуйн салбарт ч энэ шинэ системийн үр өгөөж их байна. Ургамлын ургалт, бэлчээрийн ургацын урьдчилсан төлөвийг 10 хоногоор гаргах боломжтой болсноор тариаланчид үйлдвэрлэлийн төлөвлөгөө, зохион байгуулалтаа эрт төлөвлөх нөхцөл үүсэж байна. Гамшгийн менежментэд ч энэ технологи хүчтэй дэмжлэг үзүүлэх бөгөөд хүчтэй салхи, цасан шуурга, ган, зуд зэрэг гамшигт үзэгдлийн нөлөөллийг урьдчилан мэдэгдэж, цаг алдалгүй арга хэмжээ авах боломжийг нэмэгдүүлнэ.

Энэхүү төслийн хэрэгжилт нь Монгол улсын уур амьсгалын өөрчлөлтийн хүнд нөхцөлд бэлэн байдлыг дээшлүүлэхээс гадна, цаг уурын судалгааны салбарт шинэ стандарт тогтоох, дэлхийн хөгжлийн чиг хандлагатай уялдуулах зорилготой байна. Ирэх жилүүдэд дэлхийн шилдэг туршлага, технологитой уялдуулан хөгжүүлэн, Монголын онцлогт тохирсон уур амьсгалын удирдлагын системийг бүрдүүлэхэд чухал суурь тавигдаж буй энэ алхам нь улс орны нийгэм, эдийн засаг, хүний амьдралд өгөх эерэг өөрчлөлтүүдийг хүлээж байна.

Товчхондоо, шинэ үеийн супер компьютерын технологи нэвтрүүлснээр Монгол улс цаг уурын мэдээллээ илүү нарийвчлалтай, эрт илрүүлж, гамшгийн хохирлыг бууруулах шинэ боломж руу шилжиж байна. Энэ нь зогсохгүй, ирээдүйн нийгэм, эдийн засгийн тогтвортой байдал, хүн амын аюулгүй байдлыг хангах чухал суурь болж, улс орны уур амьсгалын өөрчлөлттэй тэмцэх стратегийн чухал хэсэг болно гэж шинжээчид үзэж байна.