Ai newsgpt
ХҮНД МЕТАЛЛЫН АГУУЛАМЖИЙГ ТОДОРХОЙЛОХ ТОНОГ ТӨХӨӨРӨМЖИЙН ХҮЧИН ЧАДАЛ ЕС ДАХИН НЭМЭГДЛЭЭ
Хүнд металлын агууламжийг илрүүлэх шинэ тоног төхөөрөмж Монголд ашиглалтад орлоо: Тогтвортой байгаль орчны төлөө шинэ үе эхэллээ
Монгол Улсын байгаль орчны салбарт хиймэл оюун ухаан, шинжлэх ухааны шинэчлэл хурдацтай өрнөж буй энэ үед, хөрсний бохирдлыг илрүүлэх дэвшилтэт техник, тоног төхөөрөмжүүдийг ашиглан хүнд металлын хэмжээг нарийвчлан тодорхойлох шинэ үе эхэлж байна. Энэ нь зөвхөн байгаль орчны мониторингийг сайжруулах төдийгүй, иргэдийн эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэхэд чухал алхам болж байна.
Монголын байгаль орчны хариуцлагатай бодлогод шинэ хуудас нээлээ
Монгол Улсын Засгийн газрын 2024-2028 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөр болон “Алсын хараа 2050” урт хугацааны хөгжлийн стратеги нь байгаль орчны бохирдлыг бууруулах, хамгаалах зорилтыг тавьсан. Үүний нэгэн илрэл нь хөрсний хүнд металлын агууламжийг илрүүлэх шинэ тоног төхөөрөмжүүдийг худалдан авч, байгаль орчны шинжилгээний төвүүдэд суурилуулсан явдал юм.
Энэхүү шинэчлэлтээр, олон улсын стандартад нийцсэн ICP-OES (Ион хослолын спектрометр) болон микродолгионы сорьц задлагч тоног төхөөрөмжүүдийг ашиглан хөрс, агаар, ус дахь 70 гаруй төрлийн хүнд металлын агууламжийг илрүүлэх боломж бүрдэж байна. Өмнө нь зөвхөн 8 төрлийн хүнд металлын хэмжээг тодорхойлдог байсан бол одоо илүү өргөн цар хүрээтэй, илүү нарийвчилсан шинжилгээ хийх боломжтой болжээ.
Техник, мэргэжлийн хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх зорилгоор сургалт, дадлагажуулалт явагдаж байна
Шинэ тоног төхөөрөмжүүдийн суурилуулалт, шалгалт тохируулга, ашиглалтын сургалтыг 2025 оны 10 дугаар сарын 16-19-ний өдрүүдэд зохион байгуулжээ. Мөн 10 дугаар сарын 21-24-ний өдрүүдэд байгаль орчин, хэмжил зүйн төв, орон нутгийн лабораториудын ажилтнуудыг хамруулсан сургалт, дадлагажуулалт хийгдэж байна. Энэ нь ирээдүйд байгаль орчны мониторингийн чанарыг улам сайжруулах зорилготой бөгөөд, мэргэжлийн хүчин чадлыг нэмэгдүүлж, шинжилгээний хурд, нарийвчлалыг дээшлүүлэхэд чиглэж буй.
Стандартын шинэчлэл ба дэлхийн чиг хандлага
Байгаль орчин, хэмжилзүйн төв лаборатори нь өмнө нь зөвхөн хөрсний бохирдлын хэмжээг тодорхойлдог байсан бол, одоо агаар, усны бохирдлыг илрүүлэх чадвартай болжээ. Энэ нь Монгол Улс дахь хүнд металлын хэмжээг илүү нарийвчлан, олон талт байдлаар хянах боломжийг олгож байна. Түүнчлэн, энэ шинэ тоног төхөөрөмжүүд нь дэлхийн шилдэг жишигт нийцэж, олон улсын стандартад нийцсэн шинжилгээ хийхэд чухал ач холбогдолтой.
Ирээдүйн нөлөөлөл ба боломжууд
Энэхүү шинэ техник, тоног төхөөрөмжүүдийн нэвтрүүлэг нь Монгол Улсын байгаль орчны бодлогод томоохон өөрчлөлт шинэчлэл авчрах төлөвтэй байна. Хөрсний бохирдлын түвшин, хүнд металлын агууламжийг илүү нарийвчлалтай, цаг алдалгүй илрүүлснээр, төрөөс хэрэгжүүлж буй хууль, бодлогын үр өгөөжийг нэмэгдүүлэх, эрүүл, аюулгүй орчин бүрдүүлэхэд ихээхэн хувь нэмэр оруулах юм.
Мөн энэ нь иргэдийн эрүүл мэндийг хамгаалах, байгаль орчны хариуцлагыг дээшлүүлэхэд чухал алхам болох ба, олон улсын туршлага, технологийн дэвшлийг нэвтрүүлэх зорилгоор хийх үйл ажиллагаануудын нэг юм. Цаашид, эдгээр тоног төхөөрөмжүүдийг ашиглан, Монгол Улс нь байгаль орчны хариуцлагатай хөгжлийн чиглэлд илүү урагшлах боломжийг нээж, дэлхийн жишигт ойртож байна.
Дүгнэлт
Монгол Улсад хөрсний хүнд металлын агууламжийг илрүүлэх шинэ тоног төхөөрөмжүүдийн нэвтрүүлэлт нь байгаль орчны мониторингийн шинэ үеийг эхлүүлж, ирээдүйд илүү аюулгүй, эрүүл орчин бүрдүүлэхэд чухал алхам болж байна. Энэ нь зөвхөн техникийн шинэчлэл биш, улс орны стратегийн бодлого, иргэдийн амьдралын чанарыг дээшлүүлэх зорилгоор хийгдэж буй бодит алхам юм. Цаашид эдгээр технологиудыг өргөжүүлэн, хяналтыг сайжруулах замаар Монгол Улс байгаль орчин, хүн амын эрүүл мэндийг хамгаалах чиглэлд цаашдын зорилтуудыг хэрэгжүүлэхэд анхаарч байна.
Цэргийн мөргөлдөөн Суданд хүний эрхийн хямралыг эрчимжүүлж, олон мянган хүний амь насыг эрсдэлд оруулж байна
Мягмар гаригт Суданы Эль Фашер дахь эмнэлэгт халдлага гарч, хэд хэдэн зуун хүн амиа алдаж, хүний эрхийн ноцтой зөрчил илэрч байна. Энэ нь улсын цэргийн хүчний эзлэх бүс нутгийн аюулгүй байдал, хүний амь насыг хамгаалах олон улсын хариуцлагыг эрсдэлд оруулж буйгаар үзүүлж байна.
2025 оны 10 дугаар сарын 28-ны өдөр болсон халдлагад, ДЭМБ-ын мэдээллээр, зөвхөн Эль Фашерын эмнэлэгт 460 гаруй өвчтөн, эмнэлгийн ажилтнууд болон бусад оршин суугчид амиа алдсан үзүүлэлт гарчээ. Эмнэлгийн эмч нарын мэдээллээр, хагас цэрэгжсэн Хурдан дэмжлэг үзүүлэх хүчин (RSF) бүлэглэл энэ халдлагыг зохион байгуулсан бөгөөд тэд эмнэлэгт байсан хүүхэд, хөгшин, эмч нарыг хөнөөсөн тухай олон нийтэд мэдээлж байна.
Энэхүү халдлага нь зөвхөн хүний амийг хөнөөх бус, олон улсын хүний эрхийн зөрчилд хүргэж буйг олон улсын байгууллагууд шүүмжилж байна. НҮБ-ын хэвлэлийн төлөөлөгчийн мэдээллээр, RSF бүлэглэл нь олон улсын хүний эрхийг зөрчиж, эмнэлгийн үйл ажиллагааг зогсоосон төдийгүй, хүний амь насыг зүй бусаар хөнөөж байгаа нь цаашид тулгарах олон улсын хариуцлагыг үүсгэжээ.
Мөн тус мөргөлдөөн нь хүн амын суурь хэрэгцээг хангах, олон мянган хүнийг зугтахад хүргэсэн байна. Суданы Хойд Дарфур муж дахь нөхцөл байдал улам хүндэрч, НҮБ-ын мэдээллээр, 36 мянга гаруй хүн нүүлгэн шилжиж, олон мянган хүн гацсан жагсаалтад оржээ. Цаг агаарт, эдийн засгийн хямралын зэрэгцээ, хүний эрхийн зөрчил улам бүр нэмэгдсээр байна.
Энэ нөхцөл байдал нь Судан улсын иргэдийн амьдралд цаашид хэрхэн нөлөөлөх, олон улсын тусламж, эвсэл, дотоодын эрх баригчдын хариуцлагын асуудлыг сөхөж байна. Түүнчлэн, цэргийн хүчний үйл ажиллагаа улам бүр эрчимжиж, хүний эрхийн зөрчил тасралтгүй үргэлжлэх төлөвтэй тул олон улсын байгууллагууд халдлагыг зогсоох, хүний эрхийг хамгаалах чиглэлээр илүү идэвхжиж ажиллах шаардлагатай байна.
Цаашид энэ мөргөлдөөн нь улс төр, нийгмийн тогтвортой байдалд сөргөөр нөлөөлж, олон улсын хамтын нөлөөлөлийг нэмэгдүүлж буй нь анхаарал татна. Суданд оршин суугчдын амьдрал тогтворжих, хүний эрхийг хамгаалах зорилгоор олон улсын оролцоо, дэмжлэг зайлшгүй шаардлагатай болох нь энэ нөхцөл байдлын хамгийн чухал чиглэл болоод байна.
Гэрийн аюулгүй байдалд сэтгэл зовж буй иргэдийн анхааралд: Угаарын хийн хордуулах аюулыг хэрхэн бууруулах вэ?
Угаарын хийд хордсон иргэдийн тоо нэмэгдсээр байна. Нийгмийн эрүүл мэндийн үндэсний төвийн мэдээллээр, 2025 оны аравдугаар сарын 14-27-ны хооронд нийт 97 хүн угаарын хийн хордлогоор эмнэлэгт хандсан бөгөөд дөрвөн хүн нас баржээ. Энэ тоо нь зөвхөн бүртгэгдсэн тохиолдлууд бөгөөд бодит байдалд илүү олон иргэн хордсон байж болзошгүй байна. Тухайлбал, нас баралтын шалтгаанаар нь үзвэл, гэртээ угаартаж нас барсан байж болзошгүй тохиолдол ч бүртгэгдсэн байна.
Энэхүү аюул нь зөвхөн нийслэл хот төдийгүй орон нутгийн хэмжээнд ч нэмэгдэж байна. Сонгинохайрхан, Баянзүрх, Чингэлтэй, Сүхбаатар зэрэг дүүрэгт хамгийн олон тохиолдол бүртгэгдсэн бол, алслагдсан Налайх дүүрэгт ч мөн хэд хэдэн тохиолдол гарчээ. Түүнчлэн, Дархан-Уул, Дундговь аймгуудаас ч угаарын хийд хордсон мэдээлэл ирсэн байна. Иймээс энэ асуудал нь зөвхөн хотын эсрэг биш, бүх нутгийн хувьд нэн чухал сэдэв болоод байна.
Иргэдийн насны ангиллаар авч үзвэл, угаарын хийн хордлогын 73 хувь нь 18-аас дээш насныхан, харин 27 хувь нь 17-аас доош насныхан байна. Энэ нь насанд хүрсэн иргэд ч мөн өргөн хүрээний аюулд өртөж байгааг харуулж байгаа бөгөөд, хордлогын шалтгаан нь ихэвчлэн гэрийн яндан, халаалтын төхөөрөмжийн буруу ашиглалттай холбоотой байдаг. Түүнчлэн, тусламж үйлчилгээ үзүүлж буй байгууллагуудыг дурьдвал, цэргийн төв эмнэлэг болон Эх хүүхдийн эрүүл мэндийн үндэсний төвийн тусламж үйлчилгээ чухал үүрэг гүйцэтгэж байна.
Энэ төрлийн аюулын эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэхэд иргэдийн өөрсдийн хариуцлага зайлшгүй чухал. Нийгмийн эрүүл мэндийн байгууллагаас зөвлөж буйгаар, хур тунадастай өдрүүдэд яндангаа цэвэрлэж, өрх, орон сууцыг сайтар шалгах, халаалтын төхөөрөмжийн засвар, суурилуулалтад онцгой анхаарах шаардлагатай. Мөн гэртээ аюулгүй байдлыг хангах зорилгоор угаарын хийн мэдрэгч төхөөрөмж суурилуулах нь үр дүнтэй арга юм.
Энэ асуудал нь зөвхөн тухайн иргэний гэр бүлийн аюулгүй байдал төдийгүй, нийгмийн нийтлэг аюулгүй байдалд нөлөөлөх учраас, төрийн байгууллага, орон нутгийн засаг захиргаа, иргэдийн хамтын ажиллагаа зайлшгүй шаардлагатай боллоо. Цаашид угаарын хийн хордлогын тохиолдлыг бууруулах зорилгоор Монгол улс олон улсын жишиг, стандартуудыг нэвтрүүлэх, орон сууцны халаалт, аюулгүй байдлын хууль эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох шаардлага бий болж байна. Түүнчлэн, иргэдэд зориулсан сургалт, зөвлөмжийг улам өргөжүүлж, хариуцлагатай хандлагыг төлөвшүүлэх нь чухал юм.
Тэгэхээр, угаарын хийн аюулгүй байдлыг хангахын тулд зөв дадал, технологийн дэвшлийг ашиглах, хамтын оролцоог нэмэгдүүлэх цаг болжээ. Энэ нь зөвхөн өнөөгийн асуудлыг шийдэхгүйгээр, ирээдүйд илүү аюулгүй, эрүүл орчинд амьдрах үндэсний зорилгоор чухал алхам болох учиртай.
Гурван зуун жилд хамгийн хүчтэй Меллиса хар салхи Карибын тэнгист цууриулж, Ямайка, Кубад хүнд аюул учруулав
Меллиса хар салхи Карибын тэнгисийн орнуудад зөөлөн биш, харин цочирдом хүчээр нөлөөлж, хамгийн хүчтэй хар салхины нэгээр бүртгэгджээ. Энэ аюулт салхи Куба, Ямайка, Доминик зэрэг улсуудад нөлөөлж, олон мянган хүний амьдрал, эдийн засагт асар их хохирол учруулсан нь сүүлийн 200 жилийн түүхэн дэх хамгийн хүчирхэг хар салхи болжээ.
Меллиса хар салхи энэ сарын эхэнд Карибын тэнгисийн орнуудад хүрч, салхины хурд 298 км/цаг хүрч, тавдугаар зэрэглэлийн хар салхины түвшинд байжээ. Үүний дараа гуравдугаар зэрэглэлд буурсан ч, Кубад маш аюултай хэвээр байна. Тус улсын хэдэн зуун мянган иргэн нүүлгэн шилжүүлж, олон газарт асар их хохирол учирсан байна. Кубын ерөнхийлөгч Мигель Диас-Канель энэ тухай “Улс орон даяар асар их хохирол учирсан” хэмээн мэдэгдэж, ард иргэдийг болгоомжтой байхыг уриалжээ.
Ямайкад хар салхины хүч 160 км/цагийн хурдтайгаар салхилж, энэ нь сүүлийн 200 жилийн хугацаанд тохиосон хамгийн хүчтэй салхи бөгөөд илүү ширүүн аадар бороо, усны үерийн улмаас олон газарт усанд автсан, цахилгааны шугам тасарсан байна. Улмаар одоогоор 15 мянган хүн түр байрлах байргүй хүнд нөхцөлд байна, цахилгаан тасарч, олон байгууллага үйл ажиллагаагаа зогсоосон. Ерөнхий сайд Эндрю Холнесс онц байдал зарлаж, тусламжийн ажил эхлүүлжээ.
Их хэмжээний хохирол учирсан энэ үйл явдал нь дэлхийн уур амьсгалын өөрчлөлтийн сөрөг үр нөлөөг илтгэн харуулсан байна. Уур амьсгал судлаачдын үзэж байгаагаар, хүний үйл ажиллагаанаас үүдэлтэй дэлхийн дулаарал хар салхины давтамж, хүчийг нэмэгдүүлж, улам аюултай болгож байна. Меллиса хар салхины үүсгэж буй нөхцөл байдал нь олон улсын хамтын ажиллагаа, тусламж үйлчилгээний чухал ач холбогдлыг харуулж байна.
Одоогийн байдлаар, олон улсын байгууллагууд, тэр дундаа Улаан загалмай болон НҮБ энэ бүс нутгийн хохирлыг бууруулах, нүүлгэн шилжүүлэлт, тусламжийн ажлыг эрчимжүүлэхээр ажиллаж байна. Мөн Карибын тэнгисийн орнууд, ялангуяа Багамын арлууд, Гаити, Доминик зэрэг улсуудад тусламжийн нислэгүүд хийгдэж, яаралтай тусламж, хүнс, эмийн бүтээгдэхүүн хүргэж байна.
Энэ байдал нь уур амьсгалын өөрчлөлтийн сөрөг үр дагавар, дэлхийн улс орнуудын хамтын ажиллагаа, бэлэн байдал, хариу арга хэмжээг сайжруулах шаардлагыг улам тодотгосон байна. Түүнчлэн, халуун орны арлуудын иргэдийн амьдрал, эдийн засгийн тогтвортой байдалд цаашид хэрхэн нөлөөлөх нь олон улсын анхаарлын төвд байна. Меллиса хар салхи хэр хүчтэй, хэр удаан үргэлжлэх нь дэлхийн уур амьсгалын өөрчлөлтийн хариу урвал, түүнийг бууруулах олон улсын хүчин чармайлтад томоохон сорилт болсоор байна.
Гэрийн үйлчлэгч роботын захиалга эхэлжээ
НҮБ: Суданы Эль Фашер дэх эмнэлэгт 460 гаруй хүн нас баржээ
Угаарын хийд 97 хүн хордож, 4 хүн нас баржээ
“Зуны зугаа” шоу тоглолтын үеэр бусдын биед халдаж, танхайрсан 35 дуудлага цагдаагийн байгууллагад бүртгэгджээ
АНУ-д сургуульд явахаар догдолж байсан 15-хан настай охин улаанбурханаар энджээ
Сэрэмжлүүлэг: Нийслэлд энэ сарын 15-18-ныг хүртэл бороотой сэрүүн өдрүүд үргэлжилнэ
-
Нийгэм5 months ago“Зуны зугаа” шоу тоглолтын үеэр бусдын биед халдаж, танхайрсан 35 дуудлага цагдаагийн байгууллагад бүртгэгджээ
-
Нийгэм3 months agoАНУ-д сургуульд явахаар догдолж байсан 15-хан настай охин улаанбурханаар энджээ
-
Нийгэм6 months agoСэрэмжлүүлэг: Нийслэлд энэ сарын 15-18-ныг хүртэл бороотой сэрүүн өдрүүд үргэлжилнэ
-
Нийгэм3 months ago
АНУ дахь Oxford-ын ахлах сургуульд сурахаар явах гэж байсан дүү минь ХӨСҮТ-рүү инээж ороод улаанбурханаар эндчихлээ
-
Нийгэм3 months agoБүх хөрөнгөө нийлүүлээд ч хамаагүй хүүг хөл дээр нь босгохыг нийгмээрээ шаардаж эхэллээ
-
Нийгэм5 months agoТанилц: Зургаадугаар сард зоxион байгуулагдаx Үндэсний бөxийн барилдаанууд
-
Спорт3 months agoО.Xангай аварга “Даншиг Наадам”-д зодоглоно
-
Нийгэм6 months agoКовидын шинэ давлагаа Азийг нөмөрчээ