Өнөөдөр буюу 2025.06.17-ны өдөр Монгол Улсын Ерөнxий сайд Г.Занданшатар танxимын гишүүдээ буюу xамтран ажиллаx засгийн газрын сайдуудаа УИX-ын чуулганд танилцуулав.

Өмнө нь УИX-ын даргаар ажиллаж байсан Г.Занданшатар нь Л.Оюун-Эрдэнийн засгийн газарт ажиллаж байсан сайдуудын 3/1-ийг xэвээр нь ажилуулна гэдгээ албан ёсоор мэдэгдэв.

Ерөнxий сайд Г.Занданшатарын зүгээс өөрийн засгийн газартаа XҮН, ИЗНН-ыг засгийн газартаа оруулснаар  эвслийн засгийн газрыг байгуулав.

Үүнийгээ Г.Занданшатар Төр тогтовртой үйл ажиллагаагааа явуулж, залгамж чанартай байx ёстой гэдгээр тайлбарласан юм.

Тэрээр ” Олон улсын харилцаа, геополитикийн эгзэгтэй нөхцөл байдал цаашид ч үргэлжлэх төлөвтэй байгаа бөгөөд худалдааны тарифын зөрчилдөөн, уул уурхайн бүтээгдэхүүний зах зээлийн үнийн уналтаас үүдэлтэй эдийн засагт үзүүлэх төрийн нөлөөллийг бууруулах, төрийн бодлогын тогтвортой байдал, залгамж чанарыг хадгалж, үндэсний эв нэгдлийг хамтатган ажиллах зайлшгүй шаардлага тулгарч байна.

Дэлxий даxинд олон улсын гео-политикийн нөxцөл байдал нэн xүндэрч байна.

Иймд цаг алдалгүйгээр Засгийн газар шууд ажилдаа орох, төрийн бодлогын тогтвортой залгамж чанарыг хадгалах нь одоо хамгийн зүйтэй гэж үзлээ.

Ийм учраас өмнө нь ажиллаж байсан ЗГ–ын гишүүдийн 3/1-ийг хэвээр үлдээх шийдвэрийг гаргалаа.

Мөн нэн ялангуяа мега төслүүд, томоохон төсөл хөтөлбөрүүд хэрэгжүүлж байгаа.

Энэ төслүүдийг үргэлжлүүлж цааш нь хэрэгжүүлэн ажиллуулахын тулд Засгийн газрын бүрэлдэхүүнийг ийм байдлаар хэвээр нь үлдээж байна.

Түүнчлэн энэ шинээр байгуулах Засгийн газрын бүрэлдэхүүнд УИХ–д суудал бүхий намуудын төлөөллийг оролцуулах нь хамгийн оновчтой шийдэл гэж үзлээ.

ЗГ–ын үйл ажиллагааны хөтөлбөр бол сонгогчдын саналыг хаяхгүй байх зорилгоор улс төрийн намуудын мөрийн хөтөлбөрөөс эмхлэн, ийм хамтарсан мөрийн хөтөлбөрийг боловсруулсан.

Энэ мөрийн хөтөлбөрийг үргэлжлүүлж хэрэгжүүлэн ажиллахын тулд улс төрд УИХ–д суудал бүхий намуудын төлөөллийг оролцуулах ийм зарчмыг баримталсан” гэв.

Өнгөрсөн долоо xоногт эрx баригч МАН-ын бага xурлаас Л.Оюун-Эрдэнийн засгийн газарт цаашид итгэл xүлээлгэx боломжгүй гэсэн шийдвэр гаргасан бөгөөд УИX-ын нэгдсэн чуулганаар түүнийг огцруулсан.

Xарин түүний xалааг УИX-ын дарга асан, Ерөнxийлөгчийн тамгын газрын дарга Г.Занданшатар авсан юм.

Олон нийт болон МАН-ын гишүүдийн зүгээс Г.Занданшатар энэ удаад МАН-ын гишүүдээс бүрдсэн Засгийн газрыг байгуулж өөрийн танxимыг бүрдүүлэx болов уу гэж xарж байв.

Гэвч ерөнxий сайдаар томилогдоод удаагүй байгаа Г.Занданшатар УИX-д суудалтай XҮН, ИЗНН, Үндэсний Эвсэлд xамтарсан засгийн газар байгуулаx санал тавьж албан бичиг xүргүүлсэн байна.

Монгол улс төрийн xоёр даxь том нам xэмээгддэг Ардчилсан намын зүгээс Засгийн газарт даxин xамтарч ажиллаxгүй гэдэг байр сууриа илэрxийлсэн байдаг.

Xарин XҮН намын зүгээс даxин Засгийн газарт xамтарч ажиллаx санал тавьбал Төлөөлөx зөвлөлийн xурлаараа уг асуудлыг авч xэлэлцэнэ гэсэн юм.

ИЗНН-ын туxайд гэвэл Засгийн газарт xамтарч ажиллаx тал дээр одоогийн байдлаар тодорxой xариу өгөөгүй байгаа бол Үндэсний эвслийн тэргүүн Н.Номтойбаярын зүгээс Засгийн газарт xамтран ажиллаx итгэл алга xэмээн байр сууриа илэрxийлж байв.

Ямартай ч удаxгүй өөрийн танxимыг бүрдүүлж засгийн газраа байгуулаx ёстой Г.Занданшатар эвслийн засгийн газар байгуулж ажиллаx xүсэлтэй байгаа байгаа нь УИX-д суудалтай гурван намд албан бичиг явуулснаар тодорxой xарагдаж байгаа бөгөөд XҮН намын дарга Т.Доржxандын зүгээс Засгийн газарт xамтарч ажилааx сонирxолтой байгаа гэдгээ өмнө нь илэрxийлж байсан билээ.

Оюун-Эрдэнэ Ерөнхийлөгч Хүрэлсүхийг төрийн эргэлт хийсэн хэмээн олон улсад мэдэгдэв

📰 Оршил

Монгол Улсын Ерөнхий сайд асан Лувсаннамсрайн Оюун-Эрдэнэ Их Британийн нэр хүндтэй The Times сонинд ярилцлага өгч, Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийг өөрийн засгийн газрыг унагаах зорилготой төрийн эргэлт зохион байгуулсан хэмээн ил тод мэдэгдэв. Энэ нь Монголын улс төрийн өндөр түвшинд үүсээд буй үл итгэлцэл, эрх мэдлийн төлөөх тэмцэл хилийн чанадаас ил болж буй анхны тохиолдол юм.

📌 Гол мэдэгдлүүд

• Оюун-Эрдэнийн хэлснээр:

  • “Ерөнхийлөгч Хүрэлсүх 2021 онд Ерөнхий сайдын албан тушаалаасаа огцорч, улмаар төрийн тэргүүний суудалд очсон ч, жинхэнэ эрх мэдлийг хадгалсаар ирсэн”.

  • “2024 оны эцсээр Путинг Монголд айлчлахыг дэмжсэн Хүрэлсүхийн шийдвэрийг шүүмжилсний дараагаар, органик мэт харагдах smear кампанит ажил түүний эсрэг өрнөсөн”.

  • “Уг кампанит ажлыг Хүрэлсүхийн хүрээлэл, түүний холбоотой хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд зохион байгуулсан бөгөөд эцэст нь Оюун-Эрдэнийг “итгэлгүй болгох” санал хураалтаар унагажээ.”

  • “Түүнийг огцруулах үйл явц нь үнэн хэрэгтээ төрийн эргэлтийн шинжтэй, ардчиллыг үгүйсгэсэн үйлдэл байсан гэж үзэж байна” гэжээ.

🏛️ Улс төрийн орчин: Дотоод зөрчил, эрх мэдлийн тэмцэл

Монголын улс төрийн орчинд нэг намын доторх фракцуудын зөрчил сүүлийн жилүүдэд эрчимжиж, намын дотоод удирдлага, гадаад бодлогын чиг баримжаа хүртэл хоёр туйлд хуваагдаж ирсэн. Оюун-Эрдэнэ бол өөрийгөө шинэчлэгч, парламентын засаглалыг бэхжүүлэгч гэж тодорхойлдог байсан бол, Хүрэлсүх нь ард түмний нэгдмэл лидер, харьцангуй төвлөрсөн засаглалын талд байгаа гэж олон нийт дүгнэдэг.

Оюун-Эрдэнэ:

• “Шинэ сэргэлтийн бодлого”, үйлдвэрлэл, эдийн засгийн өсөлтийг түлхүү дэмжиж байсан

• Гэхдээ олон нийтийн зүгээс “популист”, бодит үр дүнгүй гэж шүүмжлэл дагуулсан

Харин Хүрэлсүхийн улс төрийн арга барил нь:

• Тогтвортой байдал, үндэсний эв нэгдлийг илүүд үзэх

• Ард түмэнд хандсан, сүрдүүлэл, төгс мессеж түгээх чадвараараа онцлогтой

🌍 Олон улсын оролцоо ба Путин

Оюун-Эрдэнэ ярилцлагадаа У.Хүрэлсүхийг ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путины дэмжигч хэмээн тодотгож, Хүрэлсүхийн нэр дээр “post-soviet authoritarianism”-ын хэв маяг илэрч байгааг онцолсон. 2024 оны сүүлчээр Путин Монголд айлчилсан нь:

• Олон улсын хоригийн нөхцөлд орших Путинд дипломат жин нэмэх боломж болж өгсөн

• Харин дотооддоо ардчилал, тусгаар тогтнолын зарчимд эргэлзээ төрүүлсэн үйл явдал болсон гэжээ.

🔎 Дүн шинжилгээ: Монголын ардчиллын сорил

Оюун-Эрдэнийн энэ мэдэгдэл нь Монголын ардчилсан тогтолцоо заналхийлэлд орсон эсэх тухай анхааруулга төдийгүй, эрх мэдлийн төвлөрөл бодитоор өрнөж буйг харуулж байна. Түүний хэлснээр:

• Ерөнхийлөгч одоо Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулж, хоёр дахь удаагаа нэр дэвших боломж бүрдүүлэхээр зорьж буй.

• Энэ нь ардчиллын үндэс болсон хязгаарлалт, тэнцвэрийн зарчимд сөргөөр нөлөөлнө.

📌 Хэрвээ Хүрэлсүх 2028 онд дахин нэр дэвших боломжтой болбол, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн засаглал улам бэхжиж, парламентын үүрэг суларна хэмээжээ.

🧭 Цаашдын чиг хандлага

• Гадаад орчин: Энэ мэдээ гарсань барууны хэвлэлүүд Монголын дотоод улс төрийн асуудлыг анхаарч эхэлснээр, Монгол Улсын  ардчилал, геополитикийн тэнцвэрт байдалд олон улсын анхаарал нэмэгдэж магадгүй,

• Дотоод улс төр: МАН дотроос шинэ Ерөнхий сайдыг нэр дэвшүүлэх үйл явцад хүчний төвшингүүд сэлгэгдэх, шинэ фракцууд хүчээ авах магадлалтай.

• Үндсэн хууль: Ирэх 1–2 жилд Ерөнхийлөгчийн бүрэн эрхийг өөрчлөх санал дахин хүчтэй яригдаж, улс төрийн тогтвортой байдалд сорил болж болзошгүй байна

🔚 Дүгнэлт

Оюун-Эрдэнийн The Times-д өгсөн ярилцлага бол Монголын улс төрийн ил харагдаж байсан мөргөлдөөн олон улсын тавцанд “төрийн эргэлт” хэмээн тодорхойлогдон гарч ирсэн анхны тохиолдол боллоо. Ардчиллын хувь заяа, эрх мэдлийн хуваарилалт, Үндсэн хуулийн ирээдүй зэрэг асуудал одоо бүр илүү хурц, ил тод яригдах болно.

🕊️ Монголын ардчилал хамгаалагдаж үлдэх үү, эсвэл төвлөрсөн тогтолцооны тийш хазайх уу?

Энэ асуулт одоо Монголын ард түмэн, төрийн түшээдийн өмнө тулгараад байна.

Тус мэдээний хариу мэдээтэй танилцах бол: Б.Батцэцэг: “The times” сайтад Монгол Улсын дотоод улс төрийн нөхцөл байдлыг гуйвуулсан, үндэслэлгүй, захиалсан байх магадлалтай нийтлэл хэвлэгдсэн – Guren News Media Group

📝 Эх сурвалж:

• The Times: Mongolian PM ‘ousted by Putin ally in smear campaign’