Улс төр

Монгол дээлтэй, Монголд ээлтэй Акиэ

Published

4 weeks ago

2025-05-26

“НӨХӨРТЭЙГӨӨ ХАМТ ШИРТСЭН ОДОД ТҮГСЭН ТЭНГЭР ӨНӨӨГ ХҮРТЭЛ СЭТГЭЛД ТОДХОН БАЙДАГ”

Японы Ерөнхий сайд агсан, монголчуудад туйлын элэгтэй, дотны анд нь байсан Шинзо Абэ агсны гэргий Абэ Акиэ Монголд иржээ. Ирэх ирэхдээ бор торгон монгол дээл өмсчихсөн цэмцийгээд явж байна. Монгол дээлтэй Акиэ Японы нийгмийн хөгжлийг дэмжих сангийн тэргүүнээр өдгөө ажиллаж буй. Тэр шугамаараа Абэ Акиэ УИХ-ын Тамгын газар, НҮБ, “КОЙКА” буюу БНСУ-ын олон улсын хамтын ажиллагааны байгууллагаас энэ сарын 21-22-нд Улаанбаатарт зохион байгуулсан “Бид эмэгтэйчүүд” сэдэвт орон нутаг болон нийслэлийн иргэдийн төлөөлөгчөөр ажиллаж буй эмэгтэйчүүдийг дэмжих анхдугаар чуулганд хүндэт зочноор оролцсон юм.

Хатагтай Абэ Акиэ бор торгон дээлтэйгээ Төрийн ордны “Их Хуралдай” танхимын индэр дээрээс сэтгэл хөдөлгөсөн сайхан үгсийг хэллээ. Хатагтай Акиэ “Миний нөхөр 2013, 2015, 2016 онд нийт гурван удаа Монгол Улсад айлчилсан. Миний бие ч 2013, 2015 онд нөхрийн хамт ирж, Монголын цэлмэг тэнгэр, элэгсэг ард түмний халуун дулаан сэтгэлтэй танилцсан билээ. 2013 онд нөхөртэйгөө хамт ширтсэн тэр их одод түгсэн тэнгэр өнөөг хүртэл сэтгэлд минь тодхон байдаг. Энэ удаад, арван жилийн дараа таатай дурсамж дүүрэн Монгол Улсад дахин ирэх боломж олдлоо.

Өдгөө Монгол Улс улам хөгжин дэвшихэд энэхүү чуулганд цугласан бүсгүйчүүдийн оролцоо, манлайлал хамгаас чухал гэж итгэж байна. Олон улсад эмэгтэйчүүдийн манлайллыг дэмжих үүднээс Япон Улс хэрхэн ажилласаар ирсний нэгэн жишээг хуваалцая. Японы Засгийн газраас 2014 онд Ерөнхий сайд агсан Шинзо Абэгийн үзэл санааны дор “Эмэгтэйчүүд гэрэлтэй нийгэм рүү олон улсын симпозиум (WAW)”-ыг санаачлан эхлүүлж, уг арга хэмжээ нь дэлхийн өнцөг булан бүрийн мэргэжилтнүүдийг нэгтгэсэн, олон улсад өндрөөр үнэлэгддэг хүйсийн тэгш байдлыг ахиулах нэр хүндтэй индэр болоод байна.

Би хувьдаа, эмэгтэйчүүд нийгмийн шийдвэр гаргах түвшинд байр сууриа бататгахын тулд дан ганц өөрсдийн чармайлт төдийгүй, эрэгтэйчүүдийн ойлголт болон хамтын ажиллагаа зайлшгүй шаардлагатай гэж итгэдэг. Эмэгтэй эрэгтэй хүмүүс бие биеэ харилцан хүндэлж, дэмжиж байж л тогтвортой, хөгжин бадрах ирээдүйг бүтээнэ гэдэгт итгэлтэй байна” гэлээ.

ЭМЭГТЭЙЧҮҮДИЙН “ӨРГӨЖИН ТЭЛЭХ” ХҮЧ, ЭРЧҮҮДИЙН “ӨНДӨРТ ХҮРЭХ” ХҮЧИЙГ НЭГТГЭЖ БАЙЖ Л ИЛҮҮ САЙХАН НИЙГМИЙГ ЦОГЦЛООНО

Хатагтай Абэ Акиэ цааш хэлэхдээ “Сүүлийн хэдэн жилд бид “Салхины эрин”-д хөл тавьсан гэж яригдаж байна. Энэ бол нүдэнд үл үзэгдэх зүйлс хамгийн эрхэмд тооцогдох цаг үе. Тиймдээ ч өнөө цагийг “Эмэгтэйчүүдийн эрин” гэж ч нэрлэж байна. Үнэт зүйлс нүд ирмэхийн хооронд эрс өөрчлөгдөж буй өнөө үед эмэгтэйчүүдийн эх хүний энэрэл, дасан зохицох чадвар, мэдрэмж илүү чухал болно. Эмэгтэйчүүдийн “Өргөжин тэлэх” хүч, эрэгтэйчүүдийн “Өндөрт хүрэх” хүчийг нэгтгэж байж л илүү сайхан нийгмийг цогцлооно. Хүйсийн заагаар хязгаарлагдахгүйгээр хувь хүн бүрийн мөн чанар гэрэлтэх, энх амгалан, чинээлэг нийгмийг Япон, Монгол хамтдаа бүтээхийг хүсэж байна. Энэ жил Япон улсын Эзэн хаан, хатан нар Монголд айлчлах гэж буйг сонсоход үнэхээр баяртай байна. Энэ нь бидний өвөг дээдэс, мөн миний нөхөр, Ерөнхий сайд агсан Абэ Шинзо нарын хүч хөдөлмөрийн үр дүнд бүтээсээр ирсэн Япон-Монголын харилцаа улам гүнзгийрч буйг илтгэх бодит бэлгэ тэмдэг билээ” гэв.

Хатагтай Абэ Акиэг УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан хүлээн авч уулзсан нь мөн л гүн хүндэтгэлийн илрэл болсон юм. УИХ-ын дарга энэ үеэр “Япон Улсын Ерөнхий сайд агсан, монголчуудын дотны анд нөхөр Шинзо Абэ хоёр орны харилцаа, хамтын ажиллагаанд онцгой ач холбогдол өгч, ажилладаг нэгэн байсан бөгөөд Монгол Улсад гурван удаа айлчилсан гэдгээр хоёр орны гадаад харилцааны түүхэнд бичигдэн үлдсэн юм” хэмээн онцолж байлаа.

МОНГОЛ НООЛУУРАН ОРООЛТ, БОР ТОРГОН ДЭЭЛ ХОЁРЫН ХООРОНД ЯГ ЕСӨН ЖИЛ, НАЙМАН САРЫН ЗӨРҮҮ БУЙ

Хатагтай Абэ Акиэ хэзээнээсээ Монголд гүн хүндэтгэлтэй хандаж ирсэн бүсгүй. 2015 оны аравдугаар сарын 22-ны өдөр. Япон Улсын Ерөнхий сайд Шинзо Абэ, гэргий Акиэ Абэгийн хамт Монгол Улсад ажлын айлчлал хийхээр “Чингис хаан” Олон улсын нисэх буудалд онцгой үүргийн нислэгээр хүрэлцэн ирсэн юм. Онгоцноос тэднийг буухад юуны түрүүнд хатагтай Акиэгийн хүзүүндээ зүүсэн Монголын үндэсний үйлдвэрлэгч “Говь” компанийн ноолууран ороолт хүндэтгэн угтсан албаныхан болоод сэтгүүлчдийн нүдэнд тун содон туссан билээ. Зүгээр ч нэг цэцэг навчтай бус, монголчуудын нүүдэлчин ахуйг харуулсан алдарт “Монголын нэг өдөр” зургийг шигтгэсэн чамин ороолт. Нисэх онгоцны буудалд угтагсдын дунд “Акиэ Абэ хатагтай тохиолдлоор ийм ороолт зүүгээгүй нь тодорхой. Монгол ахуйг шингээсэн дүрслэл бүхий энэ ороолт нь мэдрэмжтэй дэгжин бүсгүй гэдгийг нь харууллаа” гэлцэж байсан. Бор торгон дээлтэй Абэ Акиэгийн дараагийн төрх бол 2025 оны зургаадугаар сарын 22-ны өдөр. Монгол ноолууран ороолт, бор торгон дээл хоёрын хооронд яг есөн жил, найман сарын зөрүү буй.

Хатагтай Абэ Акиэ өөрийн нөхөр Японы Ерөнхий сайд агсан Абэ Шинзогийн хамтаар Монголд хоёр удаа айлчилсан бөгөөд бүр тэр үед л цаашид ч хоёр орны харилцаа, хамтын ажиллагааг өргөжүүлэхэд хувь нэмрээ оруулна гэдэгтээ итгэлтэй байгаагаа илэрхийлж байсан эмэгтэй. Дахин ирэх бололцоо гарвал монгол морь унах хүсэлтэй гэдгээ ч хэлж байсан, боломжтой бол энэ удаа мөрөөдлөө гүйцээх биз ээ.

“ДОТООДЫН СӨРӨГ ХҮЧНИЙ НАМ” ХОЧТОЙ АБЭ АКИЭ

Ноён Шинзо Абэ 1987 онд нэгэн улстөрчийн туслахаар ажиллаж байхдаа Акиэ Мацүзакитай гэрлэсэн нь өнөөгийн Монголд элэгтэй хатагтай Абэ Акиэ. Шинзо Абэ 33-тай, Акиэ Мацүзаки 25-тай, найман насны зөрүүтэй, монгол ёсоор бол ивээл жилтэй байв. Хатагтай Абэ Акиэ япон бүсгүйчүүдийн хүлцэнгүй, хүлээцтэй, чимээгүй, нөхрийн сүүдэр дор нам жимхэн суудаг уламжлалаас эрс өөр зантай. Нөлөө бүхий нөхрийнхөө сүүдэр дор “нуугдахаас” татгалзаж үзэл бодлоо чөлөөтэй хуваалцан, тэр бүү хэл санал зөрсөн үед маргалдчихдаг, эмэгтэйчүүдийн эрх, тэдэнд тулгамдсан асуудлуудаар нөхөртэйгөө зөвшилцөж, шийдвэр гаргуулахын төлөө тэмцчихдэг, эрс нээлттэй, орчин үеийн үзэл бодлоороо алдартай, барууны орнуудын Тэргүүн хатагтай нартай найзлаж, барууны хэв маягийг бүтээсэн эрч хүчтэй дайчин эмэгтэй. Ямар сайндаа л хуучинсаг, эмэгтэйчүүдийг сул дорой байхыг ёс уламжлал хэмээн гүнээ итгэдэг япончууд улсынхаа Тэргүүн хатагтай Акиэ Абэд “Шинзо Абэгийн дотоодын сөрөг хүчний нам” хэмээх хоч хайрлаж байх билээ дээ. Тэр бүү хэл хатагтай Акиэ Абэ Токиогийн “Ниппон Будокан” дэвжээнээ нагинатазюцу буюу нагината хэмээх махир илдээр тулалдах японы урлагийг үзүүлсэн гэж байгаа. “Би тэмцээн уралдаанд ордоггүй зөвхөн гэртээ л бага зэрэг дасгал хийдэг. Энэ урлагаар 2007 оноос хойш хичээллэж байна” гэж хатагтай хэлсэн байдаг.

ЭМГЭНЭЛТ ХЭРЭГ АБЭ АКИЭГ МОХООСОНГҮЙ

2022 оны долоодугаар сарын 8-ны бага үдийн 11:30 цагийн орчимд Нара хотын гудамжинд аймшигт хэрэг гарч, Абэ Шинзо буудуулан амиа алдсан билээ. Дэлхий даяараа КОВИД-19 цар тахлын ард дөнгөж гарч байхад шүү. Абэ Шинзо удахгүй болох гэж байсан Дээд танхимын сонгуулийн сурталчилгаанд оролцож байжээ. Сум зүрхэн тус газар нь нэвтэрч, цус ихэд юүлэгдсэний улмаас тэрээр эмнэлэгт ухаантай очсон ч 67 насандаа таалал төгссөн.

Эцэг, эхийн хоёр талаасаа улс төрийн элит гэр бүлээс гаралтай Абэ Шинзогийн өвөө Абэ Кан, эцэг Абэ Шинтаро нар улстөрч, элэнц өвөө нь Японы эзэн хааны армийн алба хаагч байжээ. Абэ Шинзогийн ээж Ёко Киши ч Японы Ерөнхий сайд асан Нобусуке Кишийн охин юм. Абэ Шинзог төрийн эрхэнд байх хугацаанд Японы ажилгүйдэл сүүлийн 20 жилд үзэгдээгүй доод түвшинд хүрч, эдийн засаг 12 хувиар өсөн хүчирхэгжиж байсан билээ.

Абэ Шинзо Монгол Улсад гурван удаа айлчилсны хамгийн сүүлийнх нь 2016 онд албан ёсны айлчлал хийж, АСЕМ-ын Дээд түвшний 11 дэх удаагийн уулзалтад оролцсон явдал байв. Эмгэнэлт хэрэг гэргий Абэ Акиэг мохоосонгүй, Японы нийгмийн хөгжлийг дэмжих сангийн тэргүүнээр ажиллаж, элэгсэг дотно ханддаг Монгол орондоо бор торгон дээлээр гоён айлчилж байна.

https://news.zindaa.mn/53cm

Төстэй мэдээ:

Дараагийнх

Х.Тэмүүжин: Үндсэн хуульд өөрчлөлт оруулахгүй гэх гарын үсэг зуруулснаас улс төр өрнөчихлөө

Заавал унших

Австри улсын Ерөнхийлөгчийн айлчлал албан ёсоор эхэллээ

Дэлгэрэнгүй

Сэтгэгдэл үлдээх

Улс төр

МАН XXXI иx xурлаа ирэx есдүгээр сард xийнэ

Published

1 day ago

2025-06-23

Guren News

Монголын Улс төрийн ууган xүчин xэмээгддэг “Монгол Ардын Нам” ирэx есдүгээр сард XXXI иx xурлаа xийxээр болсон байна.

Энэ талаар МАН-ын Ерөнxий нарийнбичгийн дарга Я.Содбаатарын зүгээс мэдэгдсэн байна.

2024 оны УИX-ын сонгуулиар 68 суудлийг авч УИX-д олонx болсон МАН-ын зүгээс энэ удаагийн ирэx намар xуралдаx XXXI иx xурлаараа намын дүрмийн шинэчлэл болон бусад асуудлыг xөндөж ярилцана гэж мэдэгдэв.

Ташрамд дурдаxад одоогоос 104 жилийн өмнө буюу 1921 оны гуравдугаар сарын 1-ний өдөр “Дээд Шивээ”-д “МАН” анxны иx xурлаа xийж Ардын түр засгийн газрыг байгуулж түр засгийн газрыг тэргүүлэгчээр нь Д.Чагдаржавыг сонгож байсан юм.

Мөн туxайн үед намын даргаараа С.Данзанг сонгож байсан түүxтэй билээ.

Дэлгэрэнгүй

Улс төр

🟥 Х.Нямбаатар vs 🟦 Ж.Золжаргал

Published

1 day ago

2025-06-23

admin

📝 Оршил

Сүүлийн өдрүүдэд нийслэл Улаанбаатарын утаатай тэмцэх бодлого, төсвийн зарцуулалт, тендерийн ил тод байдалтай холбоотой маргаан улс төрийн анхаарлын төвд орлоо. Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд хотын дарга Х.Нямбаатар, УИХ-ын гишүүн Ж.Золжаргал нарын дунд үүссэн энэ мэтгэлцээн нь нийтийн хөрөнгийг хэрхэн зөв зохистой зарцуулах, утаатай тэмцэх бодлого нь үр дүнтэй эсэхийг хөндөж буй асуудал юм.

🟥 1. Х.Нямбаатар: “Шантаажчид нийслэлийн ажлыг гацааж байна”

Хотын дарга Х.Нямбаатар олон нийтэд хандан мэдэгдэл хийхдээ “нийслэлийн бүтээн байгуулалт, бодлогын ажил байнга шантааж, зохион байгуулалттай дарамтад өртөж байна” хэмээн байр сууриа илэрхийлсэн. Тэрээр:

Нийтийн тээвэр, инженерийн шугам, цахилгаан хангамж зэрэг төсөл хэрэгжүүлэхэд “тодорхой бүлэглэлүүд санаатайгаар саад болж байна” гэж үзэж буйгаа онцлов.
“Төсвийн хөрөнгө оруулалтыг үр ашигтай, ил тод зарцуулна гэдэг дээр хүчтэй эсэргүүцэл, улстөржилт, шантааж” тулгарч байгаа талаар мэдэгдсэн.
Түүнтэй холбоотойгоор “Эко автомашин импортлогчдын холбоо” нэр бүхий иргэд, аж ахуйн нэгжүүд шүүхэд гомдол гаргаж, түүний дансыг 1 тэрбум төгрөгөөр битүүмжлүүлсэн байна. Үүнийг Х.Нямбаатар “улс төрийн хариу арга хэмжээ” гэж тодорхойлж, “надад 1 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө байхгүй” хэмээн мэдэгджээ.

🟦 2. Ж.Золжаргал: “226 тэрбумын нүүрс авах нь буруу, хууль зөрчсөн”

Нөгөө талд, УИХ-ын гишүүн Ж.Золжаргал нийслэлийн хэрэгжүүлж буй нүүрс худалдан авах тендерийн бодлогыг хатуу шүүмжилж байна. Тэрбээр:

2023-2024 онд БНХАУ-аас 226 тэрбум төгрөгөөр коксжсон нүүрс импортлох шийдвэрийг буруу гэж үзсэн.
Энэ нь УИХ-ын 2022 оны тогтоолд заасан “утаат түлшинд төсвийн хөрөнгө зарцуулахгүй” гэсэн заалтыг зөрчиж байгаа бөгөөд хууль бус гэж мэдэгдсэн.
Өнгөрсөн онд 115 мянган тонн хагас коксжсон нүүрс 177 тэрбум төгрөгөөр худалдан авсан ч утаа буурсан бодит үр дүнгүй, өндөр өртөгтэй гэж шүүмжилжээ.
“Хятад нүүрс нь лабораторийн хувьд утаа багатай боловч бодит хэрэглээнд үр дүнгүй, хөрсөнд хортой нөлөө үзүүлж болзошгүй” гэж анхааруулсан.

⚖️ 3. Зөрчилдөөн юуг илтгэж байна вэ?

Үзэл бодол	Х.Нямбаатар	Ж.Золжаргал
Бодлогын гол цөм	Ил тод тендер, хөрөнгө оруулалт	Төсвийн мөнгийг үр ашигтай, хууль ёсоор зарцуулах
Нүүрсний тухай байр суурь	Утаатай тэмцэх, дулааны тэнцвэрт ашигтай	Үр дүнгүй, өндөр өртөгтэй, хууль зөрчсөн
Эсэргүүцлийг хэрхэн хардаг вэ?	Шантааж, гацаалт	Хариуцлага нэхсэн шаардлага

🔍 4. Нийтийн эрх ашгийн тэнцвэр ба улстөржилт

Энэ маргаан хоёр түвшинд өрнөж байна:

Бодлогын хувьд: Утаатай тэмцэх нэрийн дор хөрөнгө оруулалтын үр ашиг, тендерийн ил тод байдал үнэхээр хангагдаж байна уу?
Улс төрийн хувьд: Хотын даргын эсрэг ажил хийж чадахгүй болгох “шантажийн схем” ажиллаж байна уу, эсвэл төсвийн хууль бус зарцуулалтад хяналт тавих Улсын Их Хурлийн гишүүний үүрэг хэрэгжиж байна уу?

✅ Дүгнэлт

Нийслэлийн засаг даргын хэрэгжүүлж буй бодлого, УИХ-ын гишүүний шүүмжлэл хоёрын хоорондын зөрчил нь Монгол Улсад нийтийн хөрөнгийг хэрхэн зарцуулах ёстой вэ?, төр, засгийн хариуцлага хэн дээр байдаг вэ? гэдэг томоохон асуултыг хөндөж байна. Улс төрийн байр сууриас ангид, бодит үр ашиг, бодлогын тогтвортой байдлыг нэн тэргүүнд тавих нь нийтийн эрх ашигт нийцнэ.

Дэлгэрэнгүй

Нийгэм

Танилц: Энэ долоо xоногт УИX-ын чуулганаар xэлэлцэx асуудлууд

Published

1 day ago

2025-06-23

Guren News

Улсын Их Хурлын даргын дэргэдэх Зөвлөлийн

2025.06.20-ны өдрийн хурлаар батлав.

УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН 2025 ОНЫ ХАВРЫН ЭЭЛЖИТ ЧУУЛГАНЫ

2025 ОНЫ 06 ДУГААР САРЫН 23-НААС 27-НЫ ӨДРИЙН

ХУРАЛДААНААР ХЭЛЭЛЦЭХ АСУУДЛЫН ТОВ, ДАРААЛАЛ

ДАВАА ГАРАГ /2025.06.23/
Д/Д	ХУРАЛДААН	ХЭЛЭЛЦЭХ АСУУДАЛ	ЦАГ	ТАНХИМ
НЭГ.НАМЫН БҮЛГИЙН ХУРАЛДААН
1	Улсын Их Хурал дахь Монгол Ардын намын бүлгийн хуралдаан		10.00	“Үндсэн хууль”
2	Улсын Их Хурал дахь Ардчилсан намын бүлгийн хуралдаан		10.00	“Их Эзэн Чингис хаан”
ХОЁР.АЖЛЫН ХЭСГИЙН ХУРАЛДААН (I)
1	Хууль зүйн байнгын хороо	Хууль тогтоомжийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүдийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий ажлын хэсгийн хуралдаан	14.30	334 тоот
2	Хууль зүйн байнгын хороо	Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий ажлын хэсгийн хуралдаан	14.30	“Үндсэн хууль”
3	Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хороо	Малын генетик нөөцийн тухай хуулийн биелэлтэд хяналт шалгалт хийх, Монгол үүлдэр, омгийн адууны удмын санг хамгаалах асуудлыг судалж, санал, дүгнэлт гаргах, шаардлагатай бол шийдвэрийн төсөл боловсруулах үүрэг бүхий ажлын хэсгийн хуралдаан	16.00	“Үндсэн хууль”
4	Эдийн засгийн байнгын хороо	“Зээлийн хүүг бууруулах стратеги батлах тухай” Улсын Их Хурлын 2020 оны 21 дүгээр тогтоолын хэрэгжилт, үр дүнтэй танилцаж, санал, дүгнэлт гаргах үүрэг бүхий ажлын хэсгийн хуралдаан	16.00	334 тоот
ГУРАВ.ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ
1	Нэгдсэн Үндэсний Байгууллагын хүний эрхийн механизм дахь парламентын оролцоог бэхжүүлэх нь		08.30	“Жанжин Д.Сүхбаатар”
ДӨРӨВ.БАЙНГЫН ХОРООНЫ ХУРАЛДААН
1	Төрийн байгуулалтын байнгын хороо	· Монгол Улсын Их Хурлын 2025 оны хаврын ээлжит чуулганаар хэлэлцэх асуудлын жагсаалтад ороогүй хууль, тогтоолын төслүүдийг чуулганаар хэлэлцүүлэх эсэх асуудал · Засгийн газрын бүрэлдэхүүний тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүд /Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар 2025.06.20-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, *хэлэлцэх эсэх*/	11.30	“Үндсэн хууль”
2	Төсвийн байнгын хороо	· Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулийн төсөл /Засгийн газар 2025.06.19-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, хэлэлцэх эсэх/ · Байнгын хорооны тогтоолын төсөл /Байнгын хорооны тогтоолд өөрчлөлт оруулах тухай/	12.00	“Их Эзэн Чингис хаан”
ТАВ.ЧУУЛГАНЫ НЭГДСЭН ХУРАЛДААН
1	· Засгийн газрын бүрэлдэхүүний тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүд /Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар 2025.06.20-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, *хэлэлцэх эсэх*, асуулт, хариулт 180 минут/ · Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулийн төсөл /Засгийн газар 2025.06.19-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, хэлэлцэх эсэх, асуулт, хариулт 120 минут/ · Монгол Улсын 2024 оны нэгдсэн төсвийн гүйцэтгэл, Засгийн газрын 2024 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайлан болон “Монгол Улсын 2024 оны төсвийн гүйцэтгэл батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл /Засгийн газар 2025.06.19-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, нэг дэх хэлэлцүүлэг/		14.00	“Их хуралдай”
МЯГМАР ГАРАГ /2025.06.24/
Д/Д	ХУРАЛДААН	ХЭЛЭЛЦЭХ АСУУДАЛ	ЦАГ	ТАНХИМ
НЭГ.АЖЛЫН ХЭСГИЙН ХУРАЛДААН (I)
1	Инновац, цахим бодлогын байнгын хороо	Хилийн чанад дахь Монгол Улсын иргэдэд Төрийн үйлчилгээний нэгдсэн И-Монгол цахим системийг хүртээмжтэй болгох, сонгуульд цахимаар оролцох эрхийг хангах боломжийг судлан санал, дүгнэлт гаргах үүрэг бүхий ажлын хэсгийн хуралдаан	10.00	334 тоот
2	Эдийн засгийн байнгын хороо	Стандартчилал, техникийн зохицуулалт, тохирлын үнэлгээний итгэмжлэлийн тухай хууль /Шинэчилсэн найруулга/-ийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий ажлын хэсгийн хуралдаан	13.30	“Жанжин Д.Сүхбаатар”
ХОЁР.БАЙНГЫН ХОРООНЫ ХУРАЛДААН
1	Төсвийн байнгын хороо	· Засгийн газрын бүрэлдэхүүний тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөлтэй хамт өргөн мэдүүлсэн Төсвийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслүүд /Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар 2025.06.20-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, *анхны хэлэлцүүлэг*, санал, дүгнэлтээ Төрийн байгуулалтын байнгын хороонд хүргүүлнэ./ · Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулийн төсөл /Засгийн газар 2025.06.19-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг/	10.00	“Их засаг”
2	Аж үйлдвэржилтийн бодлогын байнгын хороо	· Байнгын хорооны тогтоолын төсөл /Ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүнд өөрчлөлт оруулах тухай/ · Өрхийн, бичил, жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг дэмжих, хөгжүүлэх бодлогын хүрээнд холбогдох санал, дүгнэлт гаргах, шийдвэрийн төсөл боловсруулах үүрэг бүхий ажлын хэсгийн санал, дүгнэлт · Байнгын хорооны тогтоолын төсөл /Нүүрсний цэвэр технологийг хөгжүүлэх стратеги төлөвлөгөө боловсруулах тухай/ · Үйлдвэрлэл технологийн паркийн хэлэлцүүлгээс гарсан санал, зөвлөмж	10.30	“Их Эзэн Чингис хаан”
3	Төрийн байгуулалтын байнгын хороо	· Засгийн газрын бүрэлдэхүүний тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүд /Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар 2025.06.20-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, *анхны хэлэлцүүлэг/ · Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд /Улсын Их Хурлын гишүүн Х.Тэмүүжин нарын 3 гишүүн 2025.03.17-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн,* *хэлэлцэх эсэх/ · Монгол Улсын Их Хурлын хяналт шалгалтын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн О.Цогтгэрэл нарын 26 гишүүн 2025.03.17-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн,* *хэлэлцэх эсэх/ · Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд /Улсын Их Хурлын гишүүн Х.Тэмүүжин нарын 11 гишүүн 2025.06.10-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн,* *хэлэлцэх эсэх/ · Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн Х.Тэмүүжин нарын 40 гишүүн 2025.06.12-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн,* *хэлэлцэх эсэх/ · Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Бат-Эрдэнэ нарын 10 гишүүн 2025.06.19-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн,* *хэлэлцэх эсэх/ · Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн А.Ариунзаяа нарын 9 гишүүн 2025.06.19-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн,* *хэлэлцэх эсэх*/	13.30	“Их засаг”
4	Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хороо, Аж үйлдвэржилтийн бодлогын байнгын хорооны хамтарсан хуралдаан	· Өвөлжилтийн бэлтгэлийг хангах хүрээнд хийгдэж байгаа ажлын талаарх Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагчийн мэдээллийг сонсох · “Тавантолгой түлш” ХХК-ийн үйлдвэрлэл, технологийн үйл ажиллагааны талаар шалган судлах, холбогдох санал, дүгнэлт гаргах, шийдвэрийн төсөл боловсруулах үүрэг бүхий хянан шалгах ажлын хэсгийн санал, дүгнэлт	14.00	“Их Эзэн Чингис хаан”
5	Хууль зүйн байнгын хороо	· Улсын дээд шүүх, Шүүхийн ерөнхий зөвлөл, Шүүхийн сахилгын хороо болон Хүний эрхийн Үндэсний Комиссын 2026 оны төсвийн төслийн талаар хэлэлцэх · Хууль тогтоомжийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүд /Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Цогтбаатар нарын 9 гишүүн 2025.01.23-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, эцсийн хэлэлцүүлэг/ · Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төсөл /Засгийн газар 2024.12.27-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, эцсийн хэлэлцүүлэг/ · “Монгол Улс дахь хүний эрх, эрх чөлөөний байдлын талаарх 24 дэх илтгэл, эрүү шүүлтээс урьдчилан сэргийлэх асуудал эрхэлсэн гишүүний тайланг хэлэлцсэнтэй холбогдуулан авах зарим арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл	14.30	“Үндсэн хууль”
6	Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хороо	· Хаврын тариалалтын урьдчилсан дүн мэдээний талаарх Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайдын мэдээллийг сонсох · Малын генетик нөөцийн тухай хуулийн биелэлтэд хяналт шалгалт хийх, Монгол үүлдэр, омгийн адууны удмын санг хамгаалах асуудлыг судалж, санал, дүгнэлт гаргах, шаардлагатай бол шийдвэрийн төсөл боловсруулах үүрэг бүхий ажлын хэсгийн санал, дүгнэлт · “Засгийн газарт чиглэл өгөх тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл · Улсын Их Хурлын даргын 2024 оны 79 дүгээр захирамжаар байгуулагдсан ажлын хэсгийн санал, дүгнэлт	16.00	“Их Эзэн Чингис хаан”
ГУРАВ.ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ
1	Нэгдсэн Үндэсний Байгууллагын хүний эрхийн механизм дахь парламентын оролцоог бэхжүүлэх нь		08.30	“Жанжин Д.Сүхбаатар”
ЛХАГВА ГАРАГ /2025.06.25/
Д/Д	ХУРАЛДААН	ХЭЛЭЛЦЭХ АСУУДАЛ	ЦАГ	ТАНХИМ
НЭГ.АЖЛЫН ХЭСГИЙН ХУРАЛДААН (I)
1	Нийгмийн бодлогын байнгын хороо	Цусны донорын тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий ажлын хэсэг, Эрхтэн, эд, эс шилжүүлэн суулгах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий ажлын хэсгийн хамтарсан хуралдаан	09.00	“Их засаг”
2	Эдийн засгийн байнгын хороо	Ипотекийн зээлийн хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг хянан шалгах үүрэг бүхий ажлын хэсгийн хуралдаан	14.00	334 тоот
АЖЛЫН ХЭСГИЙН ХУРАЛДААН (II)
1	УИХ-ын даргын 2024 оны 81 дүгээр захирамжаар байгуулагдсан	Залуучуудын хөгжлийг дэмжих тухай хуулийн хэрэгжилттэй танилцаж, санал, дүгнэлт гаргах, шаардлагатай бол холбогдох хуулийн төсөл боловсруулах үүрэг бүхий ажлын хэсгийн хуралдаан	12.00	“Үндсэн хууль”
ХОЁР.БАЙНГЫН, ДЭД ХОРООНЫ ХУРАЛДААН
1	Хүний эрхийн дэд хороо	· Дэд хорооны тогтоолын төсөл /Бүгд Найрамдах Солонгос Улсад зорчиж буй болон тус улсад ажиллаж, амьдарч байгаа Монгол Улсын иргэдийн зарим эрхийн хэрэгжилтийн талаар авах арга хэмжээний тухай/	10.00	“Үндсэн хууль”
2	Эдийн засгийн байнгын хороо	· Стандартчилал, техникийн зохицуулалт, тохирлын үнэлгээний итгэмжлэлийн тухай хууль /Шинэчилсэн найруулга /-ийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд /Засгийн газар 2025.05.16-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг/ · Байнгын хорооны тогтоолын төсөл /Монголбанкан дахь Үндэсний баялгийн төрөлжсөн сангуудын зарцуулалт, үр дүнг хянан шалгах үүрэг бүхий ажлын хэсгийн үйл ажиллагааны удирдамж батлах тухай/ · Байнгын хорооны тогтоолын төсөл /Ипотекийн зээлийн хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг хянан шалгах үүрэг бүхий ажлын хэсгийн үйл ажиллагааны удирдамж батлах тухай/ · “Зээлийн хүүг бууруулах стратеги батлах тухай” Улсын Их Хурлын 2020 оны 21 дүгээр тогтоолын хэрэгжилт, үр дүнтэй танилцаж, санал, дүгнэлт гаргах үүрэг бүхий ажлын хэсгийн санал, дүгнэлт · Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамны эзэмшлийн болон “Хөдөө аж ахуйн корпораци” төрийн өмчит хязгаарлагдмал хариуцлагатай компанид бүртгэлтэй хөрөнгийг дуудлага худалдаагаар худалдах бэлтгэл ажлын явц, хөрөнгийн үнэлгээний талаар Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газрын мэдээллийг сонсох	10.30	“Их Эзэн Чингис хаан”
3	Төсвийн байнгын хороо	· Санхүүгийн зохицуулах хорооны орон тооны бус гишүүний албан тушаалд нэр дэвшигчийн сонсголын тайлан	12.00	“Жанжин Д.Сүхбаатар”
4	Нийгмийн бодлогын байнгын хороо	· Нийгмийн даатгалын үндэсний зөвлөлийн 2024 оны үйл ажиллагааны тайлан · Тэтгэврийн зээлийн зохицуулалтын талаарх Монголбанкны Ерөнхийлөгчийн мэдээллийг сонсох · Байнгын хорооны тогтоолын төсөл /Хараат бус шинжээч томилох тухай/	14.00	“Жанжин Д.Сүхбаатар”
5	Инновац, цахим бодлогын байнгын хороо	· Боловсролын салбарын цахим шилжилтийн талаарх Боловсролын сайдын мэдээллийг сонсох · Нийслэлийн цахим шилжилтийн төслүүдийн талаарх Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагчийн мэдээллийг сонсох	14.30	“Их засаг”
ГУРАВ.СОНСГОЛ
1	Төсвийн байнгын хороо	· Санхүүгийн зохицуулах хорооны орон тооны бус гишүүний албан тушаалд нэр дэвшигчийн сонсгол · Санхүүгийн зохицуулах хорооны орон тооны бус гишүүний албан тушаалд нэр дэвшигчийн сонсголын тайлан гаргах /*хаалттай*/	10.00	“Жанжин Д.Сүхбаатар”
ДӨРӨВ.ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ
1	УИХ-ын даргын 2024 оны 114 дүгээр захирамжаар байгуулагдсан ажлын хэсэг	Багшийн хомсдолын өнөөгийн нөхцөл байдал, шийдвэрлэх арга зам	14.30	“Их Эзэн Чингис хаан”
ПҮРЭВ ГАРАГ /2025.06.26/
Д/Д	ХУРАЛДААН	ХЭЛЭЛЦЭХ АСУУДАЛ	ЦАГ	ТАНХИМ
НЭГ.ЧУУЛГАНЫ НЭГДСЭН ХУРАЛДААН
1	· Засгийн газрын бүрэлдэхүүний тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүд /Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар 2025.06.20-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, *анхны хэлэлцүүлэг*, асуулт, хариулт 120 минут/ · Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулийн төсөл /Засгийн газар 2025.06.19-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг, асуулт, хариулт 90 минут/ · Улсын дээд шүүхийн шүүгчид нэр дэвшигчийг танилцуулах тухай · Хууль тогтоомжийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүд /Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Цогтбаатар нарын 9 гишүүн 2025.01.23-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, эцсийн хэлэлцүүлэг, асуулт, хариулт 60 минут/		10.00	“Их хуралдай”
1	· Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд /Улсын Их Хурлын гишүүн Х.Тэмүүжин нарын 3 гишүүн 2025.03.17-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, *хэлэлцэх эсэх*, асуулт, хариулт 120 минут/ · Монгол Улсын Их Хурлын хяналт шалгалтын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн О.Цогтгэрэл нарын 26 гишүүн 2025.03.17-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, *хэлэлцэх эсэх*, асуулт, хариулт 120 минут/ · Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд /Улсын Их Хурлын гишүүн Х.Тэмүүжин нарын 11 гишүүн 2025.06.10-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, *хэлэлцэх эсэх*, асуулт, хариулт 120 минут/ · Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн Х.Тэмүүжин нарын 40 гишүүн 2025.06.12-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, *хэлэлцэх эсэх*, асуулт, хариулт 120 минут/ · Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Бат-Эрдэнэ нарын 10 гишүүн 2025.06.19-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, *хэлэлцэх эсэх*, асуулт, хариулт 120 минут/ · Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн А.Ариунзаяа нарын 9 гишүүн 2025.06.19-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, *хэлэлцэх эсэх*, асуулт, хариулт 120 минут/		14.00	“Их хуралдай”
		БААСАН ГАРАГ /2025.06.27/
Д/Д	ХУРАЛДААН	ХЭЛЭЛЦЭХ АСУУДАЛ	ЦАГ	ТАНХИМ
НЭГ.АЖЛЫН ХЭСГИЙН ХУРАЛДААН (I)
1	Хууль зүйн байнгын хороо	Жагсаал, цуглаан хийх эрх чөлөөний тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий ажлын хэсгийн хуралдаан	14.30	“Үндсэн хууль”
ХОЁР.ЧУУЛГАНЫ НЭГДСЭН ХУРАЛДААН
1	· Санхүүгийн зохицуулах хорооны орон тооны бус гишүүнийг томилох тухай асуудал · Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төсөл /Засгийн газар 2024.12.27-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, эцсийн хэлэлцүүлэг, асуулт, хариулт 60 минут/ · Стандартчилал, техникийн зохицуулалт, тохирлын үнэлгээний итгэмжлэлийн тухай хууль /Шинэчилсэн найруулга /-ийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд /Засгийн газар 2025.05.16-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг, асуулт, хариулт 120 минут/ · “Монгол Улс дахь хүний эрх, эрх чөлөөний байдлын талаарх 24 дэх илтгэл, эрүү шүүлтээс урьдчилан сэргийлэх асуудал эрхэлсэн гишүүний тайланг хэлэлцсэнтэй холбогдуулан авах зарим арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл		10.00	“Их хуралдай”
1	· Монгол Улсын Ерөнхий сайдын мэдээлэл: Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн салбарын цаг үеийн ажлын талаар · “Засгийн газарт чиглэл өгөх тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл · Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн 2025 оны 05 дугаар дүгнэлт /Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуулийн 21 дүгээр зүйлийн 21.1 дэх хэсэг Монгол Улсын Үндсэн хуулийг зөрчсөн эсэх маргааныг хянан шийдвэрлэсэн тухай/		14.00	“Их хуралдай”